Platform voor inzameling voedselafval

SER: klimaatdoelen onhaalbaar zonder versnelling grondstoffentransitie

In een advies vraagt de Sociaal-Economische Raad (SER) meer aandacht van de regering voor de grondstoffentransitie. Want die gaat even ingrijpend zijn als de energietransitie. 

‘De energietransitie richt zich primair op het beperken van de opwarming van de aarde,’ schrijft de SER deze week in een advies aan de minister voor klimaat en energie, Rob Jetten. ‘De grondstoffentransitie richt zich op een circulaire economie waarin we radicaal efficiënter omgaan met grondstoffen, materialen en producten om het gebruik van natuurlijke hulpbronnen en de milieudruk die ontstaat tijdens productie, gebruik en in de afvalfase te beperken. De grondstoffentransitie draagt daarmee bij aan alle drie de duurzaamheidsopgaven. Daarnaast vermindert circulair grondstoffen- en materialengebruik leveringsrisico’s uit geopolitiek instabiele landen, zoals China en Rusland.’

Niet in balans

page11image1385048352

Volgens de SER worden klimaat- en energiebeleid en grondstoffenbeleid ‘nog vaak los van elkaar beschouwd, waardoor kansen worden gemist en spanningen ontstaan. ‘De grondstoffentransitie en de energietransitie zijn gelijkwaardig en moeten integraal worden bekeken. Gelijkwaardig, omdat de grondstoffentransitie even ingrijpend gaat zijn als de energietransitie. De sturing op de grondstoffentransitie blijft echter achter bij de omvang van de opgave en de gestelde ambities. Integraal, omdat een energietransitie zónder grondstoffen- transitie spanningen en risico’s oplevert. Terwijl een energietransitie mét aandacht voor de grondstoffentransitie kansen oplevert. De transities zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, maar momenteel niet in balans.

Buiten Nederland

De SER ziet op verschillende vlakken spanningen ontstaan. Zo kan de inzet van beperkt beschikbare duurzame biogrondstoffen voor de opwekking van energie ten koste gaan van hoogwaardige inzet van biogrondstoffen voor materialen, in bijvoorbeeld de chemie en de bouw. Ook resulteert ‘de versnelling van de energietransitie in een enorme vraagtoename van primaire grondstoffen en materialen. Met name de verwachte vraagtoename van kritieke en zeldzame aardmetalen kan tot grote spanningen leiden.’ Bovendien richt de energietransitie zich vaak op het reduceren van CO2 in Nederland, terwijl er juist veel winst is te halen in grensoverschrijdende internationale productieketens. Nederlandse bedrijven kunnen enorme duurzaamheidswinst realiseren door elders in de keten minder primaire grondstoffen te gebruiken en daarmee de CO-uitstoot buiten Nederland te reduceren.

Breed beleid

De SER adviseert daarom ook te sturen op internationale ketens met een langere tijdshorizon. Ook vraag het om met een kabinetsbreed beleid te komen op het gebied van grondstoffentransitie met een adequate uitvoeringsstructuur. Belangrijk daarbij is dat de overheid een eigenstandig, concreet, realistisch en afrekenbaar doel voor de grondstoffentransitie vaststelt en een coherent instrumentenpakket presenteert.

VNCI

De chemische industrie onderschrijft bij monde van de VNCI de oproep van de SER om de grondstoffentransitie meer prioriteit te geven. ‘Een versnelling is absoluut noodzakelijk, ook als we de klimaatdoelstellingen willen halen’, zegt beleidsadviseur Mark Intven, ‘Daarvoor is meer aandacht, beleid, sturing en stimulering nodig vanuit het kabinet, zodat investeringen tot stand komen en innovaties worden aangejaagd.’

Delen:

Ik ben een creatieve ondernemer, hoofdredacteur, schrijver, filmer en moderator met een been in de journalistiek en de andere in de techniekfilosofie. Werkend vanuit motieven als duurzaamheid, veiligheid, innovatie, efficiëntie, verantwoordelijkheid. De industriële transformatie volg ik op de voet.

wim@industrielinqs.nl